moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

70 lat od zakończenia wojny w Europie

8 maja 1945 roku o 22.30 feldmarszałek Wilhelm Keitel podpisał w Berlinie akt bezwarunkowej kapitulacji III Rzeszy. II wojna światowa w Europie została zakończona. Z powodu różnicy czasu Rosja i byłe kraje bloku wschodniego świętują dzień zwycięstwa 9 maja. Polska oficjalnie datę tę zmieniła w tym roku.



Wtorek, 8 maja 1945 roku, późny wieczór. Na salę byłego kasyna oficerskiego w dzielnicy Karlshorst w Berlinie wkracza trzyosobowa delegacja niemiecka. Na jej czele stoi feldmarszałek Wilhelm Keitel, szef Naczelnego Dowództwa Wehrmachtu. Niemcy przyjechali do kwatery głównej sowieckiego marszałka Gieorgija Żukowa, przedstawiciela naczelnego dowództwa Armii Czerwonej. Tu, chwilę później złożyli podpisy pod aktem bezwarunkowej kapitulacji III Rzeszy.

III Rzesza przestała istnieć

– Dzień wcześniej taki dokument podpisali niemieccy generałowie w Reims we Francji. Odbyło się to w kwaterze Alianckich Sił Ekspedycyjnych, którymi dowodził gen. Dwight Eisenhower – mówi Franciszek Kowalik, badacz dziejów II wojny.

Wówczas w imieniu III Rzeszy akt kapitulacji sygnowali gen. Alfred Jodl, szef sztabu Wehrmachtu, gen. Wilhelm Oxenius, przedstawiciel Luftwaffe oraz admirał Hans-Georg Friedeburg, dowódca Kriegsmarine. Ze strony aliantów dokument podpisał brytyjski gen. Walter Bedell Smith oraz sowiecki gen. Iwan Susłoparow.

Kapitulacja wchodziła w życie 8 maja o północy. Zgonie z zapisami dokumentu III Rzesza przestała istnieć jako samodzielne państwo, a rząd admirała Karla Dönitza, następcy Hitlera, został rozwiązany. – Sztandary wolności powiewają nad całą Europą – stwierdził prezydent USA Harry Truman przemawiając 8 maja w Nowym Jorku.

Ceremonia na życzenie Stalina

– Jednak Józef Stalin nie był usatysfakcjonowany taką ceremonią i udziałem w niej radzieckich dowódców – mówi historyk. Dlatego na kategorycznie żądanie sowieckiego przywódcy podpisywanie kapitulacji powtórzono dzień później w Berlinie.

W imieniu Niemców podpisy złożyli feldmarszałek Keitel, admirał von Friedeburg i gen. Hans-Jürgen Stumpff z Naczelnego Dowództwa Sił Powietrznych.

Aliantów reprezentował gen. Żukow i brytyjski marszałek lotnictwa Arthur Tedder, świadkami byli generałowie: Amerykanin Carl Spaatz i Francuz Jean de Lattre de Tassigny.


„Keitel rzucił na nas nienawistne spojrzenie, poprawił monokl, usiadł na krawędzi fotela i podpisał każdy z pięciu egzemplarzy dokumentu” – opisał ten moment w swoim dzienniku marszałek Żukow.

Zmiana daty

Kapitulacja została podpisana 8 maja o 22.30 czasu zachodnioeuropejskiego. W Moskwie z powodu dwugodzinnej różnicy czasu zaczął się już 9 maja. Ta rozbieżność powoduje do dziś różne daty uważane za koniec wojny w Europie.

Na Zachodzie rocznicę obchodzi się 8 maja, a w ZSRR i bloku wschodnim oficjalną datą końca walk był 9 maja. Do dzisiaj jest on obchodzony w Rosji oraz m.in. na Białorusi, w Gruzji czy Kazachstanie.

Także w Polsce dekret Krajowej Rady Narodowej z 1945 roku ustalał 9 maja jako Narodowe Święto Zwycięstwa i Wolności. Dopiero w kwietniu tego roku Sejm zmienił te przepisy przyjmując ustawę o Narodowym Dniu Zwycięstwa obchodzonym 8 maja.


„Nie ma powodu, aby w Polsce przyjmować obowiązującą w ZSRR wykładnię zakończenia wojny” – napisano w uzasadnieniu ustawy. Posłowie dodali, że zakończenie II wojny w przypadku państw zajętych przez Armię Czerwoną trudno uznać za triumf wolności.

Dla Polski oddanej na mocy ustaleń konferencji w Jałcie pod sowieckie wpływy, koniec walk nie oznaczał wolności. – Polakom rok 1945 przyniósł kolejne zniewolenie ze strony Sowietów, od których Polska na prawie 50 lat stała się zależna – mówił kilka tygodni temu na konferencji Łukasz Kamiński, prezes Instytutu Pamięci Narodowej.

Miliony poległych

8 maja walki ustały w Europy, nadal jednak toczyły się na Dalekim Wschodzie. Zakończyło je dopiero podpisanie 2 września 1945 roku kapitulacji Japonii.

Trwająca 6 lat II wojna światowa była największym konfliktem zbrojnym w historii ludzkości. Objęła 61 państw w Europie, Azji, Afryce i na Bliskim Wschodzie. Szacuje się, że zginęło i zmarło od 50 do blisko 80 milionów osób.

Według badań IPN nasz kraj odniósł procentowo największe straty wśród państw biorących udział w walkach. W latach 1939-1945 zginęło od 5,6 do 5,8 milionów polskich obywateli, czyli aż 16 proc. przedwojennej ludności kraju.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Franklin D. Roosevelt Library, Jewgienij Chałdej

dodaj komentarz

komentarze


Żeglarz i kajakarze z „armii mistrzów” na podium
 
Jak dowodzić plutonem szturmowym? Nowy kurs w 6 BPD
Ile GROM-u jest w „Diable”?
Olympus in Paris
Hokeiści WKS Grunwald mistrzami jesieni
Odznaczenia dla amerykańskich żołnierzy
Byłe urzędniczki MON-u z zarzutami
Polski wkład w F-16
Mark Rutte w Estonii
Żołnierska pamięć nie ustaje
Komisja bada nielegalne wpływy ze Wschodu
Zmiana warty w PKW Liban
Rumunia, czyli od ćwiczeń do ćwiczeń
NATO odpowiada na falę rosyjskich ataków
„Złote Kolce” dla sportowców-żołnierzy
Zagrożenie może być wszędzie
Kto dostanie karty powołania w 2025 roku?
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Polski producent chce zawalczyć o „Szpeja”
Rosyjskie wpływy w Polsce? Jutro raport
Żaden z Polaków służących w Libanie nie został ranny
Namiastka selekcji
Zapomogi dla wojskowych poszkodowanych w powodzi
Święto marynarzy po nowemu
Polskie „JAG” już działa
Miliony sztuk amunicji szkolnej dla wojska
Adm. Bauer: NATO jest na właściwej ścieżce
Mikrus o wielkiej mocy
Cześć ich pamięci!
Ostrogi dla polskich żołnierzy
Snipery dla polskich FA-50
Grób Nieznanego Żołnierza ma 99 lat
Centrum Robotów Mobilnych WAT już otwarte
Kleszcze pod kontrolą
Jak Polacy szkolą Ukraińców
Breda w polskich rękach
Operacja „Feniks” – pomoc i odbudowa
Polacy pobiegli w „Baltic Warrior”
Niepokonany generał Stanisław Maczek
Sojusz także nuklearny
Karta dla rodzin wojskowych
Wojskowi rekruterzy chcą być (jeszcze) skuteczniejsi
Złoty Medal Wojska Polskiego dla „Drago”
Ostre słowa, mocne ciosy
Olimp w Paryżu
Ogień nad Bałtykiem
Do czterech razy sztuka, czyli poczwórny brąz biegaczy na orientację
Rozkaz: rozpoznać przeprawę!
Po pierwsze: bezpieczeństwo granic
Witos i spadochroniarze
Polskie mauzolea i wojenne cmentarze – miejsca spoczynku bohaterów
Rosomaki w rumuńskich Karpatach
Rajd pamięci i braterstwa
The Power of Buzdygan Award
Kamień z Szańca. Historia zapomnianego karpatczyka
Rozliczenie podkomisji Macierewicza
Jacek Domański: Sport jest narkotykiem
Czas „W”? Pora wytropić przeciwnika
Żeby nie poddać się PTSD
Czworonożny żandarm w Paryżu
Udane starty żołnierzy na lodzie oraz na azjatyckich basenach
Szkolenie 1000 m pod ziemią

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO