Likwidacja przeciwników, ewakuacja rannych pod ostrzałem i ochrona VIP-ów – takie zadania stawiano uczestnikom zawodów z medycyny pola walki, które zorganizował 1 Batalion Zmechanizowany. Z żołnierzami rywalizowali funkcjonariusze Straży Granicznej i członkowie organizacji proobronnej „Strzelec”. Organizatorów wspierali policyjni antyterroryści.

Załogi bojowych wozów piechoty wpadły w zasadzkę. Jeden BWP wjechał na minę przeciwpancerną, drugi został ostrzelany z granatnika. Polała się krew. Na miejsce zdarzenia wezwano zespół ratowników, którzy muszą odnaleźć i opatrzyć wszystkich rannych, by można ich było ewakuować z pola walki. 

Podczas oględzin miejsca zdarzenia ratownicy odkrywają, że cztery osoby z pierwszego pojazdu – kierowca, dowódca i dwaj żołnierze desantu – nie żyją. Ocalał tylko działonowy, ale nie może sam opuścić BWP-a, bo ma uszkodzony kręgosłup. W drugim pojeździe zginął jeden żołnierz. Pozostali są ciężko ranni w klatkę piersiową, uda i ramię. Jeden z żołnierzy ma otwarte zranienie powłoki brzucha i wypchnięte na zewnątrz jelita. To stany bezpośredniego zagrożenia życia…

Na szczęście to nie jest prawdziwe wydarzenie, tylko jeden ze scenariuszy, wedle których rozgrywano zawody z medycyny pola walki (TCCC lub TC3) na terenie garnizonu Chełm. Ich organizatorem był 1 Batalion Zmechanizowany 1 Warszawskiej Brygady Pancernej. Do rywalizacji przystąpiło pięć czteroosobowych drużyn z chełmskiej jednostki wojskowej oraz ekipy ze Straży Granicznej i organizacji proobronnej „Strzelec”. 

W opisanym scenariuszu zawodnicy musieli opatrzyć ciężkie rany postrzałowe, co jest niezwykle trudne, gdy poszkodowani znajdują się w pojeździe, a przeciwnik w każdej chwili może wznowić ogień. Członkowie drużyn doskonale wiedzą, jak wypełnić zadanie z medycznego punktu widzenia, jednak działając w stresie, się gubią. Nie wszyscy bowiem zauważają rannego, który znajduje się 20 metrów od pojazdów. A właśnie od tego zależało, czy ekipa zaliczy zadanie. – Odnalezienie poszkodowanego ukrytego poza miejscem działania sprawiło załogom najwięcej problemów. Udało się to tylko tym, które zapytały rannych, ile osób znajduje się na miejscu zdarzenia – mówi Wojtek, instruktor TC3, który był sędzią podczas tych zawodów.

Nikt nie zostaje 

Gdy zawodnicy ratują żołnierzy z BWP-ów, zostaje zaatakowany pluton znajdujący się w jednym z budynków na terenie garnizonu. Wojskowi ewakuują się, jednak jeden z nich zostaje ranny. Żołnierze postanawiają wrócić po kolegę, mimo że na terenie obiektu nadal znajduje się agresor. Na miejscu zastają dwóch zamachowców i muszą ich unieszkodliwić. Dochodzi do starcia. Budynek wypełnia dym, w oddali słychać płacz dziecka, gdzieś więc znajdują się również cywile. Już samo to utrudnia zadanie zawodnikom, ale instruktor komplikuje je jeszcze bardziej: każdemu uczestnikowi przykleja do prawej dłoni piłkę tenisową. – Ustalamy, że jesteście ranni w rękę. Od tej pory nie możecie się nią posługiwać – mówi plutonowy Paweł Bochanek.

Mimo hałasu, zadymienia i rany uniemożliwiającej swobodne poruszanie się, wojskowi odnajdują kolegę. Niestety, jest postrzelony w klatkę piersiową i ma ranę na udzie. Medycy szybko go opatrują i rozpoczynają ewakuację. Gdy wydaje im się, że zbliżają się wreszcie do końca zadania, słychać kolejną komendę instruktora. – Uwaga, staza na nodze jest luźna! – krzyczy, wskazując na opaskę uciskową. Ratownicy więc zatrzymują się i szybko zakładają kolejną opaskę. Podrywają się znowu do ucieczki i już prawie udaje im się opuścić budynek, gdy znów zostają zaatakowani. Tym razem muszą odeprzeć atak. A gdy im się uda, czekają ich kolejne zadania.

Problematyczne BWP-y

Uczestnicy zawodów musieli sprawdzić się w siedmiu różnych sytuacjach. Organizatorzy stawiali im zadania dotyczące nie tylko ewakuacji rannych z pola walki. Każda drużyna musiała także zabezpieczyć wizytę generała w jednostce (ochrona VIP-ów), zrobić rozpoznanie terenu przed przejazdem kolumny zmechanizowanej (poszukiwanie ewentualnych zagrożeń, w tym ładunków wybuchowych) oraz wykazać się celnością na strzelnicy. Każdy epizod był rozgrywany w innym miejscu, ale gdzie – uczestników nie uprzedzano. Dostawali tylko współrzędne GPS lokalizacji, w której powinni się znaleźć. Tam czekali na nich instruktorzy, którzy informowali drużyny, jaki jest scenariusz działań. Na wykonanie każdego zadania zespoły miały 10 minut. Po upływie tego czasu oceniano, co i jak zrobiły. Za realizację każdego z epizodów drużyna mogła otrzymać maksymalnie 10 punktów – pięć za działania taktyczne i pięć za prawidłowe udzielenie rannym pomocy.

W zmaganiach na polu walki najlepsza okazała się 1 Kompania Zmechanizowana z 1 Batalionu Zmechanizowanego. Porucznik Stanisław Wysocki, który koordynował przebieg zawodów, podkreśla jednak, że jest pod wrażeniem zaangażowania, z jakim wszyscy uczestnicy podeszli do działań. Zwraca też uwagę, że wojskowe drużyny miały różne wyszkolenie, a każda otrzymywała takie same zadania. – Na przykład nasza kompania wsparcia znacznie odbiegała w strzelaniu od kompani zmechanizowanej. Bo korzystały z broni strzeleckiej. Gdybyśmy zaś tę broń zmienili na moździerze, to role by się odwróciły – podkreśla.

Różnice były nie tylko między drużynami żołnierzy, ale też między nimi a zespołami spoza wojska. Ekipa Straży Granicznej, która ostatecznie zajęła trzecie miejsce w zawodach, miała na przykład problem w zadaniu z BWP-ami. – Po prostu funkcjonariusze tej służby nie mają z tymi pojazdami styczności na co dzień. Całe szczęście, że dowódca drużyny kończył szkołę wojskową na kierunku zmechanizowanym, dzięki temu udało im się ukończyć zadanie – tłumaczy por. Wysocki.

Ramię w ramię z antyterrorystami

Żeby nieco wyrównać różnice między zespołami i przygotować je do zadań, przez trzy dni poprzedzające zawody uczestnicy ćwiczyli: udzielanie pierwszej pomocy, samopomoc, ewakuację z pola walki, a także strzelali z broni krótkiej i długiej. Podczas szkolenia wspierali ich funkcjonariusze Biura Operacji Antyterrorystycznych z Komendy Głównej Policji. – Poznaliśmy się na zawodach „Paramedyk”, które policja organizuje od lat. Na nich przekonaliśmy się, że musimy się jeszcze wiele nauczyć – tłumaczy porucznik, dlaczego wojsko zaangażowało policję w organizację szkolenia. – Funkcjonariusze będący instruktorami TC3 zaproponowali, że do nas przyjadą i przekażą swoją wiedzę. Postanowiliśmy więc skorzystać z tej propozycji – dodaje koordynator zawodów.

Policyjni antyterroryści zaprezentowali uczestnikom kursu nie tylko metody ratownictwa pola walki, lecz także postawy strzeleckie oraz zasady strzelania w ruchu i dynamicznej zmiany broni, z których sami korzystają w czasie służby. Policjanci zaskoczyli zawodników np. informacją, że każdy może obsługiwać broń dowolną ręką, bez względu na to, czy jest prawo- czy też leworęczny. – Niektórym ta wiedza może się wydawać banalna, ale zwykły pododdział zmechanizowany zazwyczaj nie realizuje takich elementów podczas szkolenia. Cieszę się, że moi żołnierze nabrali nowych umiejętności – podkreśla podpułkownik Sławomir Kułaga, dowódca 1 Batalionu Zmechanizowanego.– My zdobywamy doświadczenie bojowe na misjach, a panowie mają z nim do czynienia na co dzień, dlatego bardzo chętnie skorzystaliśmy z ich rad – dorzuca oficer.

Żołnierze jego batalionu przyznają, że od policyjnych antyterrorystów nauczyli się nowych technik. – Najważniejszym elementem kursu były sposoby opatrywania rannych na polu walki, ponieważ te pokazane przez nich znacznie różnią się od metod, jakich uczymy się na tradycyjnych szkoleniach z udzielania pierwszej pomocy – mówi por. Jacek Wójcik. – Trzeba pamiętać, że ta dziedzina, tak jak samo pole walki, cały czas ewoluuje, a my musimy za tymi zmianami nadążyć – wyjaśnia st. kpr. Kamil Słowik.

Dlatego właśnie owo szkolenie było najważniejszym elementem zawodów, a nie rywalizacja zespołów. Wojska zmechanizowane na ogół poświęcają bowiem czas nie ratownictwu, lecz „zielonej taktyce”, czyli działaniom w terenie otwartym, takim jak las. – W naszych pododdziałach jest niewielu medyków, dlatego uznaliśmy, że powinniśmy kłaść większy nacisk na „taktykę czerwoną”, aby w trudnej sytuacji każdy umiał udzielić poszkodowanym pomocy – mówi ppłk. Kułaga. – Wierzę, że żołnierze, którzy wzięli udział w szkoleniu, wrócą do swoich pododdziałów i przekażą nową wiedzę kolegom. Dzięki temu znacznie wzmocnimy zdolności naszego batalionu. Wiadomo przecież, że formacja jest tak silna, jak mocne jej najsłabsze ogniwo – podkreśla dowódca.